2023-05-16 Thematische werkgroep Onroerend Erfgoed

14:00 - 16:00

Gemeentelijke informatie over onroerend erfgoed in VIP
Geplande changes aan gewestelijke informatie onroerend erfgoed in VIP
Andere mogelijke uitbreidingen betreffende onroerend erfgoed

Gemeentelijke informatie over onroerend erfgoed in VIP

• Gemeentelijke waardering van erfgoedobjecten

  • er zijn verschillende schalen van waardering door verschillende lokale besturen

    • indien Wetenschappelijke Inventaris (WI) beschermd → dan geeft de gemeenten ook steeds de hoogste waardering

    • indien 'we gaan altijd akkoord gaan met sloop' hoort dit op een aanduidingsobject

    • wordt momenteel vastgelegd in eigen register (erfgoedobjecten)

    • de manieren van scoren verschillen van ABC (beschermingswaardig, waardevol, minder beeldbepalend) naar 1-4 of hoge/lage locuswaarde

      • de moeilijkheid is dat de mate van detail/waardering aan de scoring ook verschilt

    • sommige gemeenten gaan er heel ver in en geven bijna alle gebouwen een scoring

  • standaardisatie over alle VL gemeenten zal niet eenvoudig zijn

    • Er is enkele jaren geleden beslist om aan de gemeente te delegeren, iedereen heeft nu zijn eigen uitwerking

    • AOE staat open om een standaard scoringmodel te overleggen (met de aangesloten gemeenten die de wetenschappelijke inventaris beheren)

      • indien dit wordt gebruikt, zou dit op termijn kunnen doorstromen naar VIP

      • Het agentschap OE bekijkt de vraag samen met de gemeenten die aansluiten om hun inventarissen te ontsluiten in de Inventaris Onroerend Erfgoed

  • Voor het toevoegen van scoren kan momenteel best de inlichting ‘lokaal onroerend erfgoed’ gebruikt worden (zie verder)

  • In hoeverre wordt deze scoring ook effectief gebruikt bij de beoordeling van een omgevingsvergunningaanvraag? dit blijft indicatief, is een pre-advies, de omgevingsvergunning zelf wordt steeds case by case beoordeeld en kan ervan afwijken.

Scope lokaal onroerend erfgoed

• Lokaal onroerend erfgoedobjecten zijn objecten opgenomen op een gemeentelijke inventaris omdat er gemeentelijke beleidsgevolgen aan gekoppeld zijn die verschillen van de gewestelijke.

• Momenteel werd de inlichting gebruikt door 7 gemeenten (allen aanwezig op dit overleg)

• Lokaal onroerend erfgoed bestaat uit:

  • Lokaal juridisch verankerd = gemeentelijk juridisch vastgelegd
    Dit is ENKEL indien het gemeentelijk juridisch verankerd is volgens 1 van deze methoden:

    • door gemeentelijk RUP/BPA

    • gemeentelijk verordening

    • beleidsmatig gewenste ontwikkeling → wat later resulteert in BPA/gemeentelijk RUP/..: na te gaan

    • NIET voor: gemeentelijk reglement of een goedgekeurde lijst door GR/CBS
      > te bevestigen door jurist

  • Informatief = objecten met een bepaalde informatieve waarde, maar (nog) zonder juridische gevolgen

Richtlijnen voor gebruik inlichting ‘lokaal onroerend erfgoed’

• VIP blijft informatie Onroerend erfgoed gescheiden houden van Lokaal Onroerend erfgoed

  • Dat betekent dat voor éénzelfde object de beide inlichtingen kunnen voorkomen bv. zowel wetenschappelijke inventaris via ‘onroerend erfgoed’ als op lokale lijst via ‘lokaal onroerend erfgoed’

    • Maar enkel als er een bijkomende informatiewaarde/impact is voor de aanvrager bv. door lokale juridische verankering worden strengere maatregelen opgelegd

      • Belangrijk om ‘dubbele informatie’ te voorkomen als het geen extra informatie toevoegt!

• Lokale besturen kunnen niet over beschermingswaardig spreken

  • Enkel het agentschap is bevoegd om te beschermen

  • Onroerend erfgoedgemeenten verrijken dit via portaal OE waardoor het ook via de inlichting van het agentschap naar VIP zal doorstromen

  • Aangeraden om die objecten die beschermd zijn door het agentschap uit de lokale inventaris te filteren, niet nodig dat deze tweemaal meekomen

• Er moet een minimale informatiewaarde zijn voor een (potentiële) koper – duidelijkheid over de impact is nodig (wat betekent dit voor een omgevingsvergunning?)

  • De minimale informatie wordt reeds meegedeeld

  • Niet elke gemeente geeft categorisatie extern mee, sommige gebruiken dit als interne tool voor beoordeling en houden het op waardevol pand of niet

  • Sommige gemeenten hebben screeninglijsten (mogelijke opname op inventaris, maar nog verder te bekijken)

  • De voornaamste boodschap vanuit het lokaal bestuur aan de nieuwe eigenaar is: let op, er is een opname op een lijst, neem met ons contact op om af te stemmen wat er al dan niet mogelijk zal zijn (het is vaak niet mogelijk een volledig advies in de vastgoedinlichtingen mee te geven)

Lokale juridische verankering via overheidsplan of verordening

• In VIP komen verordeningen en RUP’s/BPA’s reeds mee via de respectievelijke inlichtingen in de rubriek overheidsplannen

• Wat is de meerwaarde om de informatie ook nog eens te voorzien bij de inlichting ‘lokaal onroerend erfgoed’?

  • Het plan is algemene informatie, men kan niet verwachten van de aanvrager de documenten helemaal te bekijken

  • De inlichting ‘lokaal onroerend erfgoed’ geeft detailinformatie (bv. categorisatie) over de impact van de juridische verankering en de voorwaarden voor opname op lokaal OE lijst

  • Het lijkt wel relevant om via het datamodel een link te leggen tussen de gerelateerde inlichtingen

1. Beide inlichtingen verordening/RUP/BPA en lokaal onroerend erfgoed hebben informatiewaarde en kunnen naast elkaar behouden blijven

Informatieve informatie lokaal onroerend erfgoed

Wat is de informatiewaarde gezien er geen juridische verankering is?

• Het geeft een gemeentelijke erfgoedblik (zicht op wat al dan niet zal kunnen door eigenaar)

• Hoe gaat de gemeente omgaan naar specifieke ingrepen toe bv. vastgesteld door agentschap, maar gemeente geeft verder advies wat mogelijk is met het schrijnwerk

  • bv. klein erfgoed: gevelniskappellen, gedenkplaatjes: slopen zou kunnen, maar het klein erfgoed

1. lokaal onroerend erfgoed categorie ‘informatief' is relevant om in de vastgoedinlichtingen mee te geven

Optimalisatie datamodel ‘lokaal onroerend erfgoed’

• Onderwerp

  • Richtlijn: steeds de naam (omschrijving) van het erfgoedobject

  • Anders wordt het een ‘vuilbakveld’ van informatie met heel lange omschrijvingen

    • uniformiteit over de gemeenten is belangrijk voor hergebruik data

  • Wat indien er geen naam is gekend (alleen adres)?

    • alles moet een omschrijving of een naam hebben, iets generiek bv. breedhuis, diephuis, woning…

  • maximaal aantal tekens invoegen: nog te bepalen hoeveel

• Nieuw veld: Adres

• Referentie:

  • Is niet nodig, geeft geen informatiewaarde aan de aanvrager

• Type:

  • Is niet nodig om hierin te specifiëren, de huidige codelijst komt allemaal op hetzelfde neer: het geeft weer dat het is opgenomen op een lokale lijst of geeft de manier weer van opname op die lijst

  • Teveel detail voor koper

  • Bepaalde informatie bv. onderdeel van erfgoedcluster, onderdeel erfgoedstudie kan in toelichtingsveld beschreven worden

• Gevolg:

  • lokaal juridisch verankerd of informatief: behouden

• Toelichtingsveld:

  • vrij veld te gebruiken voor:

    • beschrijving erfgoedwaarde (met optioneel de categorisering)

    • extra kadering bv. onderdeel van een erfgoedcluster, opgenomen in een erfgoedstudie, staat op een lokale erfgoedscreening lijst

    • detailbeschrijving van welke onderdelen erfgoedwaarde hebben bv. klein erfgoed kappelletje, dorpels en composiet en houten kroonlijst

• Geldig van/tot:

  • Komt niet voor, is enkel voor OE beschermingen van toepassing

• Extra JA/NEE veld: adviescommissie

  • “Elke aanvraag op het verkrijgen van een omgevingsvergunning op dit perceel wordt voorgelegd aan een lokale adviescommissie. Het is aangeraden om vooraf contact op te nemen met het lokaal bestuur om de mogelijkheden te bespreken.”

• URL en bijlage: zijn beide wenselijk

1. Er is een optimalisatie nodig van het huidig datamodel voor ‘lokaal onroerend erfgoed’
2. Aanpassen datamodel lokaal onroerend erfgoed: veld onderwerp (benaming, aantal tekens)
3. Aanpassen datamodel lokaal onroerend erfgoed: veld referentie schrappen
4. Aanpassen datamodel lokaal onroerend erfgoed: veld type schrappen
5. Aanpassen datamodel lokaal onroerend erfgoed: veld geldigheidsdatum schrappen
6. Aanpassen datamodel lokaal onroerend erfgoed - nieuwe velden: adres, adviescommissie, bijlage

1. Eenzelfde erfgoedobject kan eventueel meerdere keren meekomen (meerdere inlichtingen lokaal onroerend erfgoed) als de attributen zoals toelichting verschillen, de naamgeving moet wel steeds dezelfde zijn zodat het duidelijk is dat het om hetzelfde object gaat

Onroerend erfgoed gemeenten

• geen wijzigingen nodig voor OE gemeenten in VIP

• Wat wel nodig is, is een onderscheid te maken op basis van de informatieverstrekker, zodat de aanvrager contact kan nemen met respectievelijk het lokaal bestuur of het agentschap

  • De databeheerder zit in de service van AOE

  • Dit geldt ook voor wetenschappelijke inventaris: hier kunnen alle gemeenten die aangesloten zijn het beheer doen

1. OEG kunnen vaststellingen doen via het portaal van Agentschap Onroerend Erfgoed dus de inlichting ‘onroerend erfgoed’ blijft daarom ook voor hen read-only in VIP

Changes inlichting onroerend erfgoed

• Aanduidingstype (24) ‘Vastgesteld landschappelijk Erfgoed’ ontbreekt momenteel in VIP, wordt uitgebreid

• Kan de locatiebepaling toegevoegd worden aan aanduidingsobject?

  • Niet altijd duidelijk waarover info gaat omdat deze beperkt is

  • Zie ook perceelrapport bij AOE

  • Zit in de service, dus zou moeten lukken

• Wetenschappelijke inventaris zal ook door VIP toegevoegd worden en opgevraagd worden bij AOE

• Erfgoedbeheersplannen hebben ook een toegevoegde waarde in een vastgoeddossier van een mogelijke koper

  • nog te bekijken mbt persoonsgevoelige gegevens, auteursrechtelijke bescherming

• Informatie over sloop toevoegen

  • waarom moet dit nog meegedeeld worden? kan in dat geval de inlichting verwijderd worden? neen, want er zijn nog rechtsgevolgen , bv. bij verbouwing kan er nog een evaluatie zijn of er nog erfgoedwaarde is

Extra inlichtingen m.b.t. onroerend erfgoed

• Toelatingen: hoe kunnen deze best meegedeeld worden?

  • bepaalde zaken zijn niet vergunningsplichtig, maar wel toelatingsplichtig: door OE gemeente of door agentschap

  • Gaat altijd over beschermd erfgoed, binnenkort ook voor vastgesteld erfgoed

    • die toelatingen gaan ook opgenomen moeten worden in hetzelfde register

  • Er is een register beschikbaar waar de gemeenten de toelatingen in hebben zitten (vanaf 2016), AOE kan hun toelatingen eraan toevoegen

    • Datatechnisch te bekijken of het exact genoeg is

    • Persoonsgegeven aanvrager uitfilteren

    • AOE zal bekijken of dit kan toegevoegd worden aan het register

  • Zou een inlichting bij rubriek ‘vergunningen’

  • Zou het niet logischer zijn als die toelatingen ook doorstromen naar het vergunningenregister

  • De informatie is juridisch bindend

  • Wat is de informatiewaarde voor een koper? vergunningen zijn belangrijker? meningen zijn verdeeld

• Erfgoedmisdrijven: verder te analyseren