2023-06-27 Thematische werkgroep Heffingen

Huidige opzet heffingen

Huidige opzet heffingen: 22 types in een codelijst binnen 1 optionele inlichting ‘gemeentelijke heffing’

• Is steeds bedoeld geweest als tijdelijke oplossing om het tijdens de MVP-periode mogelijk te maken om iets mee te delen over heffingen

• Knelpunten/redenen waarom herwerking nodig is:

  • Enkel van toepassing is mogelijk - opsplitsing is nodig in verschillende inlichtingen om telkens van toepassing/niet van toepassing te kunnen selecteren

  • Optioneel karakter: geeft geen duidelijkheid aan de aanvrager wat het betekent als er een heffing wel/niet inzit

  • Niet allemaal passend binnen dossiercriteria: niet eigenaarsgebonden of activiteitsgebonden, wel gebonden aan het perceel/onroerende goederen

    • geen oplijsting van alle mogelijke heffingen in de gemeente

  • Risico dat informatie dubbel en mogelijks tegenstrijdig is

    • als we over hetzelfde spreken bij voorkeur samen nemen bv. leegstand kan op NVT staan, maar heffing op leegstand wel worden meegegeven

  • Geen uniformiteit over gemeenten heen: onduidelijk in welke gevallen een heffing wel/niet moet worden meegedeeld

• Wat is de informatiewaarde van heffingen voor een aanvrager/nieuwe eigenaar:

  • Heffingen die op vandaag geheven worden ongeacht wie de eigenaar is van het perceel en die dus automatisch overgedragen worden aan de nieuwe eigenaar

  • Notaris/nieuwe eigenaar moet weet hebben dat een actie van hem/haar verwacht wordt

  • Bijkomend kan het interessant zijn om te weten welke mogelijke heffingen de gemeente toepast

Inlichtingen die niet eigenaars- of activiteitsgebonden zijn geen deel van Vastgoedinlichtingen

• Het VIP is niet bedoeld als informatiedocument voor een nieuwe inwoner van een gemeente, wel om heel specifieke perceels/onroerend goed gebonden informatie te gaan meedelen

Vragen vanuit gemeenten:

• Er wordt vaak gevraagd aan gemeenten door een (potentieel) nieuwe inwoner: wat zijn de belastingen die ik in de gemeente mogelijks ga betalen?

  • Hoe kan VIP hierin faciliteren om informatie toch te kunnen meedelen?

• De Panne: als er pand verkocht wordt, betaalt men ofwel verblijftaks of milieutaks

  • Indien op 1 januari wordt iemand ingeschreven: milieubelasting, anders is het een tweede verblijftaks

  • Antwoord: deze inlichting is gebonden aan elke inwoner van een perceel en diens inschrijving, dus is niet gebonden aan de toestand van een perceel

• Oostende: Inname openbaar domein kan ook gelden voor terras: hoort dit dan ook niet in scope?

  • Is niet automatisch overdraagbaar, nieuwe eigenaar zal opnieuw vergunning moeten aanvragen, dus in dat geval niet nodig in inlichtingen

1. Milieubelasting is niet in scope van Vastgoedinlichtingen - want is gebonden aan de inwoner en niet aan het vastgoed

(Technische) haalbaarheid om heffingen op perceels/adresniveau te hebben?

• Er zal werk zitten bij de gemeente om te zorgen dat de data clean is

  • 3 à 5% van de adressen is fout vandaag: gaat bv. over foutieve busnummers

  • Tip: CRAB-match gebruiken om te checken of het nog een geldig adres is, en het op kaart gaat zetten, ook link met kadastrale legger
    https://overheid.vlaanderen.be/crab-crab-match

• Bezorgdheid over haalbaarheid op korte termijn:

  • Het zal een groeitraject worden

    • Fase 1: die informatie wensen we (eventueel manueel)

    • Fase 2: zoveel mogelijk automatisch

  • Niet de bedoeling om op korte termijn veel werk bij gemeente te leggen. We willen de to be situatie vastleggen zodat we vandaag geen nutteloos werk doen (bv. lagen voor heffingen die eigenlijk niet in dossier thuishoren). Ook geen verplichting voor heffingen automatisch aan te leveren, vooral dat de structuur goed zit.

  • De lijsten worden vaak pas aangemaakt op het moment dat de belastingen worden uitgestuurd.

    • Men kan enkel de meest recente info meegeven

Delen openstaande belastingen aan notaris verkoper (fiscale notificaties)

• Fiscale notificaties kunnen geen onderdeel uitmaken van de vastgoedinlichtingen

  • Dit is een proces dat naast VIP moet verlopen (notaris verkoper neemt contact met gemeente om te checken of er openstaande schulden zijn die bij verkoop moeten afgehouden worden)

  • Is geen informatie voor een potentiële koper, wel voor de overdrager en dienst notaris

    • Het delen van deze informatie via de Vastgoedinlichtingen aan een potentiële koper/nieuwe eigenaar zou zelfs GDPR niet mogelijk zijn (persoonsgebonden/gevoelige informatie)

Opmerkingen/vragen van gemeenten:

• Gent: Openstaande belastingen zijn los van pand, hangt aan eigenaar. Zijn ook vaak heffingen die niet in scope zijn van VIP.

• Hoe zoekt men de openstaande belastingen op?

  • De Panne: Komt uit belastingsysteem. Kunnen zoeken op capakey (matching met adres is gedaan). Maar primary key is INSZ.

• De Panne: notarissen zijn enkel verplicht om gemeente waar eigenaar woont de inlichtingen op te vragen. Enkel als eigenaar van De Panne een pand verkoopt moet notaris de vraag stellen aan de gemeente "zijn er openstaande belastingen". Maar er zijn veel tweedeverblijven in De Panne. Daarom wordt er sowieso bij elke aanvraag vastgoedinformatie een die aanvragende notaris apart geïnformeerd voor niet-inwoners van De Panne welke openstaande belastingen er zijn.

  • Out-of-scope VIP/Vastgoedinlichtingen

1. Delen van openstaande belastingen huidige eigenaar is out-of-scope van de Vastgoedinlichtingen

Benaming heffing vs belasting

• Worden door elkaar gebruikt

• Heffing en belasting leunt dichtbij elkaar aan

• Heffing = belasting + retributie

Feedback:

• Kortrijk: Belasting is specifiek voor belastingen en het woord heffingen kan ook voor andere zaken dan belastingen gebruikt worden. Belastingen worden geheven op grond van een wet. Wanneer tegenover de betaling wel een individuele prestatie van de overheid aan het rechtssubject staat, dan spreekt men over een retributie. Meer algemeen spreekt men ook over een heffing.

• Wetteren: best bekijken wat ABB gebruikt en dit kiezen als meest uniforme benaming

• Bij verschillende gemeenten wordt belastingsreglement gebruikt op website, dus is wel eenvoudiger terug te vinden

Vragen:

• Zijn retributies ook in scope of enkel belastingen?

  • Gent: belasting staat geen dienstverlening tegenover. Retributie heeft een burger voor gekozen (specifieke dienstprestatie).

  • Retributies gaan zo goed als altijd verbonden zijn aan eigenaar en de gekozen activiteit, dus zal vermoedelijk nooit in scope zijn van vastgoedinfo

Overdraagbaarheid van heffingen

• In welke gevallen is een heffing overdraagbaar?

  • Gent: bij de meeste zal dit automatisch zijn, in de reglementen staat vaak dat (notaris) verkoper moet meedelen dat er een nieuwe belastingsplichtige is, maar in praktijk kijken ze zelf ook in kadaster om te zien dat er een overdracht gebeurde. Indien het niet gebeurde, zal men achteraf wel nog laten weten.

  • NIET overdraagbaar is als je een nieuwe actie moet ondernemen om het belastbaar feit uit te voeren bv. het aanvragen van een vergunning

• Wetteren: kanttekening dat er verschil is tussen belastbaar feit (bv. activeringsheffing  - 5 jaar vrijstelling) en onmiddellijke belastingheffing. Wordt vandaag meegegeven in notarisbrief.

  • Dit klopt, het is de bedoeling om bij een belastbaar feit de informatie te vermelden in de vastgoedinlichtingen en niet de onmiddellijke heffing, de uitzonderingsregels/het nagaan of men effectief zal moeten betalen kan via het nalezen van het reglement.

• IOK: wat met vrijstellingen?

  • Voorstel is om standaardantwoord te bieden - zijnde de inventarisatie is overdraagbaar, met link naar reglement al dan niet met disclaimer.

  • Gent: het meedelen dat er een belasting is, lijkt erg relevant, ook al is heffing nog niet actief voor nieuwe eigenaars, want men moet zicht hebben dat de timer aan het lopen is

  • Wetteren: het is de veranwoordelijkheid van de eigenaar om een vrijstelling aan te vragen

1. Enkel heffingen die gelinkt zijn aan vastgoed en dus overgedragen worden aan de nieuwe eigenaar behouden we in scope van de vastgoedinfo

1. In scope is het belastbaar feit en niet de onmiddellijke heffing, die kan afhangen van uitzonderingsregels.

Inname openbaar domein/terras handelszaak

• Gent: in bepaalde gevallen gaat een nieuwe eigenaar het terras laten buiten staan zonder een nieuwe vergunning te hebben aangevraagd, in dat geval blijft de belasting verschuldigd

  • Terrasinname hangt niet vast aan het vastgoed, maar aan vergunningsaanvrager die vaak niet de eigenaar maar de uitbater is

  • In bepaalde gevallen kan een eigenaar verrast worden door een belasting als hij een activiteit blijft stellen die een vorige uitoefende, maar waarvoor de nieuwe eigenaar/uitbater niet het nodige deed

  • Dit is eerder handhaving, maakt niet dat het automatisch in de vastgoedinlichtingen moet staan want standaard is het niet overdraagbaar

1. Inname openbaar domein/terras is niet in scope van Vastgoedinlichtingen - want is niet automatisch overdraagbaar en is activiteitsgebonden

Ongeschikte en onbewoonbare woningen

• Is duidelijk gebonden aan het vastgoed en overdraagbaar

• Niet relevant om opsplitsing te maken van heffing vs opcentiemen

• Groeitraject: ook gewestelijke heffing mee te geven

1. Belasting op ongeschikte en onbewoonbare woningen is overdraagbaar dus wordt behouden in scope van VI
2. Het is niet relevant om een verschil aan te duiden tussen opcentiemen en belasting zelf

1. Rubriek ‘gemeentelijke heffingen’ hernoemen naar ‘Heffingen’

Leegstaande woningen en/of gebouwen

• Is duidelijk gebonden aan het vastgoed en overdraagbaar

1. Belasting op leegstaande woningen en/of gebouwen is overdraagbaar dus wordt behouden in scope van VI

Leegstaande bedrijven

• Is duidelijk gebonden aan het vastgoed en overdraagbaar

• Enkel Departement omgeving, dus enkel opcentiemen?

  • Gent: zijn opcentiemen, maar kunnen in praltijk ook lokale belastingen zijn.

1. Belasting op leegstaande bedrijven overdraagbaar dus wordt behouden in scope van VI

Verwaarloosde woningen, gebouwen en/of gronden

• Is duidelijk gebonden aan het vastgoed en overdraagbaar

• Zelfde heffing als verkrotting, dus verkrotting niet afzonderlijk voorzien

1. Belasting op verwaarlozing is overdraagbaar dus wordt behouden in scope van VI

Activeringsheffing grond- en pandenbeleid (onbebouwde percelen)

• duidelijkere naamgeving onbebouwde percelen in plaats van het decreet waarin het wordt bepaald?

1. Belasting op onbebouwde percelen is overdraagbaar dus wordt behouden in scope van VI

Infrastructuurwerken

• De Panne: komt dit vaak voor? bij ons niet

• Wevelgem: bij splitsen van percelen moeten dit betaald worden bij percelen waar achteraan een weg is getrokken.. Hebben aparte laag voor die specifieke percelen. Bij verkavelingsvergunning wordt dit doorgerekend.

  • Is relevant bij overdracht want is relevant voor een koper, de weg ligt er al en anders weet men niet dat als men erop wil aansluiten men hiervoor zal moeten betalen

Ontbrekende parkeerplaatsen en ontbrekende fietsenstallingen

• Is niet overdraagbaar:

  • De Panne en Hove: wordt éénmalig aangerekend aan bouwheer (als een soort boete) en is niet overdraagbaar.

    • Zou dus horen bij openstaande belastingen verkoper, maar geen informatie voor een nieuwe koper!

  • Gent:

    • hebben het niet meer, maar is gekoppeld aan de vergunninghouder

    • als alternatief kan waarborg (hypotheek) gesteld worden bij overdracht - dus het zal sowieso bij analyse door notaris verkoper naar boven komen

  • Leuven: belastingsplichtige is de eigenaar

    • Er gaan jaren overheen vooraleer belastbaar feit zich voordoet (3 jaar). Als ze nog tijd hebben om zich in orde te stellen, wordt de nieuwe eigenaar de nieuwe belastingsplichtige, dus is dit dan overdraagbaar?

      • Latere feedback Leuven: Nee in principe blijft het vasthangen aan de aanvrager van OMV

1. Belasting op ontbrekende parkeerplaatsen/fietsenstallingen wordt niet weerhouden, want hangt aan vergunninghouder.

Niet optimaal afkoppelen van hemelwater en huishoudelijk afvalwater en het illegaal aansluiten op de openbare riolering

• Is overdraagbaar maar lijkt niet voor te komen in deze groep

• Hove: info zit bij Pidpa. Mocht het niet lukken om af te koppelen moeten ze belasting betalen, maar komt heel weinig voor. Gaat vermoedelijk over naar nieuwe eigenaar, maar die info zit niet bij de gemeente.

• Heusden-Zolder: komt voor maar wordt niet geïnventariseerd

Onafgewerkte gebouwen

• Bij aanwezige gemeenten is dit onderdeel van leegstand

1. Belasting op onafgewerkte gebouwen wordt niet apart weerhouden, want valt onder leegstand.

Niet-gescheiden riolering

• Niet in gebruik bij aanwezigen

Belasting op tweedeverblijven, vakantie-, zomer- en weekendhuisjes en caravans

• Geen uniforme toepassing over de gemeenten heen: soms overdraagbaar, soms niet

• Indien de vergunning automatisch overgaat naar een nieuwe eigenaar (en dus domicilie niet mogelijk is) dan is het in scope

Feedback gemeenten:

• De Panne: Staan op recreatieve grond, dus altijd belast, ook nieuwe eigenaar

• Leuven: belastingsplichtige is uitbater, hangt vast aan de activiteit dus niet overdraagbaar

• Heusden-Zolder: afhankelijk van ligging. Bij bv. chalets (geen domicilie mogelijk) is dit wel automatisch overdraagbaar want is specifiek vergund als weekendhuis waar domiciliëring niet mogelijk is

• Gent: tweedeverblijven wordt vandaag altijd meegegeven om te informeren, ook al is die niet overdraagbaar, maar het is wel afhankelijk van gebruik.

  • Doelstelling om vandaag mee te delen is om via notaris koper te informeren ‘pas op er is in Gent een belasting op 2e verblijf’

    • Zal worden opgelost met algemene doorverwijzing naar infopagina op website. Dit moet je weten als nieuwe eigenaar “Kopers onroerend goed in Gent”.

1. Belasting op tweedeverblijven, vakantie-, zomer- en weekendhuisjes en caravans is overdraagbaar indien er en duidelijk verbod is tot permanent wonen en wordt in dat geval behouden in scope van VI
2. Overige belasting op tweedeverblijf wordt niet weerhouden want is verbonden aan domicilie eigenaar.

(Studenten)kamers

• Gent en Leuven: geen aparte heffing, deel van tweede verblijf en ook weer afhankelijk van situatie (domiciliëring) en eventueel aan uitbater (bv. kamers)

• Mechelen: uitzondering is belasting op domiciliekamer. Als er inschrijvingen zijn in een aparte kamer van een pand, dan is daar belasting op. Nieuwe eigenaar gaat de toestand wel mee overnemen (de toestand op 1 januari ).

1. Belasting op (studenten)kamers wordt niet weerhouden want is verbonden aan domicilie eigenaar.

Logiesverstrekkend verblijf

• Vergunning nodig van Toerisme Vlaanderen, hangt opnieuw vast aan de uitbater en niet de eigenaar van het gebouw.

• Enkel de melding dat een vergunning opzit is relevant, maar is geen automatisch belastbaar feit voor de nieuwe eigenaar.

1. Belasting op logiesverstrekkend verblijf wordt niet weerhouden want is activiteitgebonden.

Bedrijfsbelasting / kantoorruimten

• Gent: zal ofwel bedrijfsbelasting, ofwel leegstaande bedrijfsruimten. Lijkt activiteitsgebonden.

  • Als bedrijfspand gekocht wordt doen ze controle is de belastingsplichtige de eigenaar of niet, indien niet blijft situatie idem, anders luistert men wat de plannen zijn.

1. Bedrijfsbelasting/kantoorruimten wordt niet weerhouden want is activiteitgebonden.

Drijfkracht

• Heusden-Zolder: niet automatisch. Hangt af van uitbater. Ondernemingen wordt elk jaar gecontacteerd, ook de nieuwe ondernemingen die gekend zijn in de gemeente.  Nieuwe eigenaars krijgen automatisch aangifteformulier.

1. Belasting op drijfkracht wordt niet weerhouden want is activiteitgebonden.

Banken

Activiteitsgebonden. Nieuwe eigenaar moet een aanvraag doen.

1. Belasting op banken wordt niet weerhouden want is activiteitgebonden.

Terras

• Zie boven, niet weerhouden want activiteitsgebonden. Nieuwe eigenaar moet een aanvraag doen.

Nachtwinkel

• Activiteitsgebonden. Nieuwe eigenaar moet een aanvraag doen.

1. Belasting op nachtwinkel wordt niet weerhouden want is activiteitgebonden.

Ontbrekende heffingen?

• Heusden-Zolder: sommige eigenaars willen niet meedoen aan een verkaveling, waardoor er een klein stukje gemeentegrond wordt voorgelegd en men moet betalen om peststrook weg te doen indien men later toch beslist om aan te sluiten op de straat

  • Past niet in verkoopbaarheidsattest, er is ook geen verkavelingsvergunning

  • Eventueel nieuwe optionele inlichting in VIP, maar hoort niet bij heffing

• Heusden-Zolder: ze geven verkoopbaarheidsattest mee of de grond klaar is om te verkopen (en er niet nog betalingen dienen te gebeuren aan oa. Fluvius, De Watergroep)

  • Eigenlijk is dit info voor verkavelaar, maar als notaris verkoopbaarheidsattest niet heeft aangevraagd, dan kan het uitzonderlijk gebeuren dat koper eerst moet betalen om aansluiting mogelijk te maken.

  • Gent: is dit een heffing? Is eerder een stedenbouwkundige verplichting waar niet aan voldaan is.

• Balen:

  • Hebben een belasting voor percelen waar een aansluiting kan zijn op het rioleringsnet

  • Hangt af van zoneringsplan (woningen die aangesloten kunnen worden - hangt vast aan perceel)

• Heusden-Zolder: handelskernbijdrage: in de cité heb  je belasting tussen huisnummer X en Y, maar alleen als je er een handelszaak uitoefent.

  • Handelszaak is activiteitsgebonden dus niet weerhouden.

  • Kan beschreven worden op algemene info op website

• Gent: reclameborden. Uitbater is belastingsverschuldige, maar eigenaar is aansprakelijk als uitbater niet betaalt. Kan dus bij de eigenaar terechtkomen, maar hypothetisch. In Gent zijn er aantal weesborden.

  • Niet in vastgoedinlichtingen want verregaand. Kan dit een plaats krijgen op de algemene website?

  • In Oostende ook: publiciteit - hangt aan een gevel en tot zolang de publiciteit niet weggehaald wordt zal voor dat adres de belasting geheven worden

1. Nog verschuldigde kosten waardoor geen verkoopbaarheidsattest + peststrook horen niet bij heffingen/belastingen

1. TBC met Balen: Belasting op riolering is perceelsgebonden en overdraagbaar dus wordt behouden in scope van VI

Herwerking heffingen

Koppelen heffingen aan inlichtingen

• We kunnen een extra attribuut voorzien bij het feit zelf of dit belastbaar is in de gemeente > idealiter koppelen we steeds aan inlichtingen

  Open

  

• Kan er overal gekoppeld worden?

  • Infrastructuurwerken: is als er een nieuwe verkaveling zou aangevraagd worden, dus kan niet meteen gekoppeld worden, tenzij aan rubriek vergunningen algemeen

  • Riolering: te bekijken

  • Vakantiehuisjes: aan de bestemming binnen de vergunning gekoppeld of aan een bestemmingsplan (bpa verblijfsrecreatie)→ lijkt moeilijk te koppelen, want over welke vergunning aat het?

• Die VLOK inlichtingen zijn dan niet langer read-only? Zal het dan duidelijk zijn dat een deel van de inlichtingen door een centrale bron wordt verrijkt en een ander deel door de gemeente? Want afhankelijk van de info die de aanvrager wenst zal er een ander contactpunt zijn. 

1. Waar mogelijk wordt informatie over heffingen gekoppeld aan de bijhorende inlichting.

Uitwerking

• Wat is informatiewaarde van heffing? Lijkt ons voldoende om mee te delen dat er een heffing is, met link naar reglementen. Ontbreekt er info?

  • Niet wenselijk dat bedragen e.d. meegedeeld worden, dit kan wijzigen en moet onderhouden worden - er zijn teveel regels

• Wat zou de haalbaarheid zijn om deze nieuwe weerhouden inlichtingen mee te delen tegen 1 januari 2024?

  • Gent: moet haalbaar zijn, doen het nu al, nu nog manueel, maar later liever automatisch

  • Lijkt Antwerpen, IOK haalbaar

• Volledige herwerking zullen we verplicht maken tegen bijvoorbeeld juni 2024, maar doelstelling om analyse na zomer af te kloppen zodat er tijd is om ernaartoe te werken

• Op heden kunnen optionele inlichtingen gebruikt worden, maar aangeraden geen verder werk te steken in zaken die toch verdwijnen

1. detailinformatie over de belasting hoort niet thuis in vastgoed

Overdrachtsbepalingen

Zijn er nog overdrachtsbepalingen?

• Balen: notaris hoort wel overdracht kenbaar te maken zodat ze gegevens hebben van de nieuwe eigenaar. Hangt altijd vast aan gemeentelijke reglement, in dit geval het leegstandsreglement opgenomen maar ze heffen er niet op.

  • Hoort niet meteen in Vastgoedinlichtingen, want geen informatie voor nieuwe koper

  • Er zou een ander proces voor moeten bestaan: communicatie tussen notariaat en gemeente

    • Zelfs al staat het erin, blijft het nu al moeilijk om de juiste info te verkrijgen

  • Uiteindelijk komt die info via kadaster (federaal) tot bij ons (wel veel te laat)